بنده دکتر رضیه شجاعی پور متخصص دندان پزشکی کودکان و نوجوانان و دارای بورد تخصصی این رشته می باشم. بدنبال رویای تدریس و پژوهش همیشه بر آن بوده ام تا این تجربه لذت بخش و عالی را در کارنامه کاری خود داشته باشم و بیشتر از شغل از ان با عشق یاد کنم و هم اکنون به عنوان استادیار و عضو هیئت علمی در دانشگاه علوم پزشکی کرمان مشغول به امر تدریس می باشم. بنده هم چون سایر همکارانم در حوزه داندان پزشکی کلیه معاینات مربوط به این حوزه و درمان در این خصوص را انجام می دهم.
انواع فضا نگه دار: هنگامی که یکی از دندان های شیری کودک بر اثر هر اتفاقی زود تر از زمان موعود خود از دندان بیافتد در این حالت در فضای خالی دندان به فضا نگه دارنده احتیاج است. دو نوع فضا نگه دار برای کودکان وجود دارد: ثابت و متحرک. فضا نگه دار ثابت: در چهار فرم مختلف موجود می باشد و به خود دندان ها چسبیده می شود و جدا نمی گردد و به این دللی به ان ثابت گفته می شود. فضا نگهدار ثابت امکان دارد به صورت یک طرفه دارای روکش و حلقه، دیستال شو و یا لینگوال (زبانی) باشد. ۲– غیر ثابت – فضا نگه دار غیر ثابت یا متحرک شبیه به ارتودنسی ثابت می باشد و می توان آن را خراج ساخت و معمولا این فضا نگهدار را از جنس آکریلیک (پلاستیک) می سازند. در مواردی نیز از دندان مصنوعی جهت جایگزین نمودن برای فضا نگهدار نیز استفاده می کنند تا با این روش از انحراف دندان های مجاور به سمت فضای تهی دندان خالی اجتناب کنند. فضا نگه دار یک طرفه و فضا نگه دار روکش و حلقه در یک طرف قوس دندانی قرار داده می‌شوند تا فضا برای نگه داشتن و حفظ دندان دائمی در آینده نگه دارند. فضا نگهدار متشکل از این ساختار می باشد که از یک حلقه تشکیل شده است که مانند کمربندی به دور دندان مجاو خود احاطه شده است و در یک طرف به یک حلقه فلزی متصل می شود و این حلقه در فضای دندان خالی قرار می گیرد و از فضای دندان دائمی که در آینده رشد خواهد کرد محافظت می کند. روکش و حلقه در واقع یک روکش واقع یک دندان است که بر روی دندان قرار گرفته و حلقه متصل به آن در جای خالی دندان قرار می‌گیرد تا فضا را باز نگه دارد. دیستال شو فضا نگه داری است که عموما برای دندان آسیاب بزرگ دائمی مورد استفاده قرار می گیرد. این نوع از فضا نگه دار ساختار پیچیده تری نسبت به دیگر فضا نگه دار ها برای دیگر دندان ها دارد زیرا انتهای بخش فلز عموماً بر روی لثه واقع می گیرد تا از بسته شدن فضا مانع گردد. دندان پزشک می بایست میزان پیشرفت دندان در آوردن دندان دائمی را تحت نظارت داشته باشد تا اطمینان حاصل کند از این موضوع که پروسه بیرون آمدن دندان دائمی به درستی پیش می رود. فضا نگه دار لینگوال یا زبانی به طور معمول به صورت دو طرفه می باشد و به دندان های آسیاب بزرگ دو طرف قوس دندانی وصل می ‌شود. این فضا نگه دارنده شامل یک سیم کمانی است که در سطح پشتی دندان‌ های جلویی پایینی واقع می شود. به طور معمول از این وسیله در زمان هایی استفاده می گردد که بیش از یک دندان شیری از میان رفته باشد. در زمان هایی امکان دارد که کودکی به دلیل وجود بیماری یا اتفاق فیزیکی و یا مشکل مادرزادی تعدای از دندان های شیری را نداشته باشد. در نتیجه برای چنین کودکانی می بایست از دندان مصنوعی نیمه به جای فضا نگه دار استفاده کرد. در این جاست که دندان پزشک بنا بر وضعیت دندان های کودک فضا نگه دار مخصوص کودک را انخاب می کند و آن را به کار می برد. به کار گییر از فضا نگه دار مدتی به طول می انجامد تا کودک به وجود آن در دهانش عادت کند، خواه این فضا نگه دار از نوع ثابت باشد یا غیر ثابت باشد. در زمانی که کودک فضا نگه دار در دهان خود دارد می بایست بهداشت دهان و دندان خود را به خوبی رعایت کند و علاوه بر این مراقب تمیز ماندن این وسیله نیز باشد. اگر این موارد رعایت نگردد احتمال وجود پوسیدگی در دندان و عفونت در لثه ها اتفاق می افتد. اگر بیشتر از غذا های شیرین و جویدنی و کشی استفاده می گردد می بایست از از فضا نگهدار ثابت استفاده گردد نیز در این موارد از مصرف غذا های های ترد و سفت دوری شود زیرا در این موارد ذرات غذا میان قطعه های فضه نگه دار دندان گیر می کند و در مواردی سبب خراب شدن دندان ها می گردد. مواظب باشید که کودک با زبان و انگشت دست خود به فضا نگه دار در دهان خود فشار وارد نکند زیرا ممکن است سبب شل شدن و خم شدن و در واقع تغییر شکل در فضا نگه دار گردد. در مدت زمانی که کودک فضا نگه دار استفاده می ‌کنند باید چکاپ های منظم دندان پزشکی داشته باشید تا در پروسه پیشرفت درمان و همچنین بیرون زدن دندان دائمی زیر آن نظارت شود.